Natuurlijk Scandinavië

IJsberen en mensen, een wankele combinatie

  • Spitsbergen

Het waarnemen van ijsberen in het poolgebied staat bij velen op de wensenlijst. Een ijsbeer op Spitsbergen zien is en blijft een bijzondere ervaring. IJsberen laten zich vaak niet zien, maar komen vaak plotseling uit een onverachte hoek.

Het fotograferen van ijsberen op Spitsbergen is één van de trekkers bij het bezoek aan deze Arctische bestemming. Zeker nu ijsberen en ijs in aantal en hoeveelheid afnemen wordt deze ervaring schaarser. Omdat ijsberen beschermd zijn, zijn er geen excursies waarbij het zoeken naar ijsberen op het programma staat. Maar ijsberen zijn op veel plaatsen aanwezig in de archipel van Spitsbergen; in totaal leven er een paar duizend dieren op en rond Spitsbergen. Overal kunnen ze opduiken. Dat is ook de reden dat elke vorm van aan land gaan gepaard gaat met begeleiding van gidsen.Gidsen zijn opgeleid om ijsberen te spotten en de groep te bewaken tegen mogelijke aanvallen.Dit is geen gemakkelijke opgave overigens;  ze moeten constant op scherp staan.

Steeds onverwachts
De laatste jaren zijn ijsberen steeds dichter in menselijke nederzettingen gekomen, soms met noodlottige afloop van mensen die hun leven moesten bekopen met een onverwachte benadering door een ijsbeer. Ook in Longyearbyen, één van de weinige plekken waar meer mensen geconcentreerd wonen, zijn steeds meer ijsberen gesignaleerd. Er zijn zelfs gevallen dat ijsberen ruimtes binnendrongen. Ze zijn duidelijk steeds meer op zoek naar voedsel. Juist omdat ijsberen steeds meer de bewoonde omgeving binnendringen is het gevaar van een aanval steeds groter. Niet voor niets is het gebruikelijk dat velen bewapend met een geweer over straat gaan. 

Niet voorzichtig genoeg
Juist omdat beren overdag vaak verscholen liggen en plotseling te voorschijn kunnen komen, maakt dat hen behalve aantrekkelijk objecten, ook tot levensgevaarlijk. Daarom is elke vorm van bescherming - op heel Spitsbergen - hoogstnoodzakelijk. Dat betekent: nooit zo maar zonder bescherming rondlopen op plekken waar ijsberen te verwachten zijn. De bescherming van elke bezoeker zal zeker toenemen nadat in augustus 2020 weer een bezoeker gedood werd door een onverwachtse aanval in de nacht. In dit geval op de camping van Longyearbyen tussen de luchthaven en de stad. In 2009 was ook al iemand in een tent door een ijsbeer overvallen en gedood. 

Iedereen die op Spitsbergen voet aan de grond zet zal zich tegen dit dreigende gevaar moeten beschermen. Gidsen die betrokken zijn bij alle vormen van inkomend toerisme zullen daar in eerste instantie voor beschikbaar zijn. Daarnaast is het uiteraard aan elke individuele bezoeker om zich af te vragen hoe zijn veiligheid gewaarborgd kan zijn. Raadpleeg de reisorganisatie over de de bescherming tegen ijsberengevaar.